Pramana

Pramana

Pramāṇa[1] (devanāgarī: प्रमाण) (moyen de connaissance valide) est un terme de philosophie hindoue ou bouddhique qui correspond dans la philosophie occidentale à l'épistémologie. Le pramāņa forme un membre d'un tripode (tripuţi) orbitant autour de la Pramā (connaissance valide): Pramāta (le connaisseur), Pramāņa (moyen de connaissance), Prameya (objet de la connaissance). Dans les Yoga Sūtra de Patañjali, pramāṇa est l'une des cinq sortes de Vṛtti (modification du mental)[2].

Sommaire

Hindouisme

Différents systèmes de philosophie indoue acceptent différentes catégories de pramāņa.

Advaita Vedānta

L'Advaita Vedānta accepte les cinq moyens de connaissance suivants:

  • Pratyakṣa - perception directe au moyen des sens. Les cinq sens ou organes de perception ou de connaissance (Jñānendriya) sont l'oreille, la peau, l'œil, la langue et le nez. Ceux-ci sont en corrélation avec les cinq objets de perception (Tanmātra) qui sont le son, la sensation liée au toucher, la forme, la saveur et l'odeur[3].
  • Anumāna - inférence qui est basée sur la connaissance découlant de la perception directe.
  • Upamāna - analogie
  • Arthāpatti - connaissance subséquente
  • Āgama - les textes (tels les Vedas (aussi appelé Āptavākya, Śabda pramāņa)

Sāṃkhya

Le Sāṃkhya accepte les trois moyens de connaissance suivants:

Sāṃkhya Yoga

Les Yoga Sūtra de Patañjali accepte les trois moyens de connaissance suivants[4]:

Nyāya

Le Nyāya accepte les quatre moyens de connaissance suivants:

Vaiśeṣika

Le Vaiśeṣika accepte les moyens de connaissance suivants:

Bouddhisme

Pour les bouddhistes, il y a deux moyens de connaissance valide: la perception directe (pratyakṣa) et l'inférence (anumāna). Les deux fondateurs de la théorie bouddhique du pramāņa sont Dignāga et Dharmakīrti

Notes et références

  1. Selon The Sanskrit Heritage Dictionary de Gérard Huet
  2. Y.S, I,6
  3. (en) The Sánkhya káriká, or Memorial verses on the Sánkhya philosophy. Ishvara Krisna, Gaudapada, traduction et préface de Henry Thomas Colebrooke. Université d'Oxford, 1837, pages 18 et 19
  4. pratyakṣā-anumānā-āgamāḥ pramāṇāni (Y.S. I,7)

Voir aussi

Liens internes


Wikimedia Foundation. 2010.

Contenu soumis à la licence CC-BY-SA. Source : Article Pramana de Wikipédia en français (auteurs)

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Regardez d'autres dictionnaires:

  • Pramana — (IAST IAST|Pramāņa ) ( sources of knowledge , Sanskrit) is an epistemological term in Hindu [ [http://www.dvaita.org/shaastra/prameya.html#section 2 The Nine Tenets of Vedanta] ] [ [http://www.hindupedia.com/en/Pramana Pramana] at Hindupedia, the …   Wikipedia

  • pramana — pramȃna ž DEFINICIJA fil. u sustavu nyȃya označuje četiri sredstva izravne spoznaje stvarnosti: percepciju, induktivno ili deduktivno rasuđivanje, svjedočenje i analogiju ETIMOLOGIJA skr. pramāṇa …   Hrvatski jezični portal

  • pramana —    A pramana is a criterion for valid argument in Indian philosophy. From its earliest days Indian philosophy sought to delimit the grounds upon which valid argument could be made. Different philosophical schools varied widely as to which grounds …   Encyclopedia of Hinduism

  • pramāṇa — ▪ Indian philosophy       (Sanskrit: “measure”), in Indian philosophy, the means by which one obtains accurate and valid knowledge (pramā, pramiti) about the world. The accepted number of pramāṇa varies, according to the philosophical system or… …   Universalium

  • Pramāṇa-samuccaya — The Pramāṇa samuccaya ( A Compendium of Validities ) is a work by Dignāga, the early medieval Indian Buddhist logician and epistemologist, which may be seen as the definitive statement of his epistemological work. The work comprises an outline in …   Wikipedia

  • Pramana-varttika — ▪ Buddhist work Sanskrit“Commentary on Valid Knowledge”       perhaps the foremost work on Buddhist logic and epistemology, written in the 7th century. The Pramana varttika is the chief work of Dharmakirti (Dharmakīrti), originally a southern… …   Universalium

  • pramana — (Skt., measure) A standard of reasoning, or criterion of truth. The sources or bases of knowledge may be distinguished as perception, inference, testimony, analogy, implication in a wider sense than inference, and the interesting category of… …   Philosophy dictionary

  • pramāṇa — प्रमाण …   Indonesian dictionary

  • pramāṇa-tā — प्रमाणता …   Indonesian dictionary

  • pramana — prãmana sf. (1) žr. praminas 1: Į prãmaną dėdavo spalių, paminų, pelų, pakračių ir truputį žvyro Šll …   Dictionary of the Lithuanian Language

Share the article and excerpts

Direct link
Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”